Idsinga (bijbehorende stamboom)

         
Links en midden: lakzegestempel.
Rechts: deel van de bekroning uit 1751 boven de ingang van de kerk te Bornwerd. De bekroning is aangebracht in 1906 en afkomstig van de afbraak van de pastorie in het nabijgelegen Hiaure. De Aylva's waren kennelijk collator van dat dorp. Zij woonden op Minnoltsmastate in Bornwerd.
 In blauw paalsgewijs een ster, een roos en een lelie. Een kroon als helmteken. Eenhoorns als schilddragers.

Nog lang daarna heb ik mij afgevraagd waarom wij in bezit waren van dit stempel. Van een familieverband had ik nooit gehoord. Ik dacht dat dit stempel er misschien was, omdat Ids Pieters Idsinga (1787, zie hieronder) uit Hiaure kwam. Dat ligt niet ver van Bornwerd. Daar hebben een aantal generaties Van Aylva gewoond. Vandaar de toevoeging 'van Bornwerd'. Ids had de stempel misschien op de een of andere wijze verworven. Daar bleef het bij, totdat ik er op gewezen werd dat Saecke Sytzes Idsinga (1502) gehuwd was met Anna Alefs Aylva (1524). Maar ik dacht niet dat Pieter Douwes (1750, zie hieronder) te koppelen was aan Saecke, te meer omdat Pieter de naam Idsinga had aangenomen. Na veloop van tijd ben ik in verveling maar eens gaan zoeken. En wat bleek? Het is wel familie. Hele verre. Dus de stempel moet van vóór haar overlijden in 1581 zijn.  Misschien nog wel van haar vader.

De vraag is hoe je Aylva uitspreekt en waar de klemtoon ligt. Gesuggereerd wordt: 'aalwa', 'alewa', 'alua' en 'aluwa'. Ik sluit aan bij het laatste: 'áloewa'. En wel om het volgende. De 'i' of 'y' is een verlenging van de voorgaande klinker. Net zoals bij Oorschot, dat spreek je ook niet uit zoals je het schrijft ('Oirschot'). Frans van Aylva van Bornwerd (1513) werd als student ingeschreven te Leuven als 'Franciscus Sixti Ayluwa', Verder werd de 'u' vaak als een 'v' geschreven in het het latijn op zijn Duits uit te spreken als een 'oe'.

Er bestaan overigens verschillende relaties tussen de Aylva's en de Wynia's, maar die weg ligt niet voor de hand. Keimpe Wynia was voor de tweede maal gehuwd met Tieth en voor de derde maal met Wisck Aylva. NB in het zelfde jaar 1560. Saepck Wynia († 1588) was gehuwd met Ulbe Aylva. Jelck Wynia was gehuwd met Douwe Aylva († 1572)
Of het moet niet via vererving verkregen zijn, maar op een andere wijze. Misschien speelt daarbij dat de Aylva's in 1827 waren uitgestorven. Wellicht kan iemand aan de hand van de vorm van het stempel zeggen uit welke tijd het is (rjhbrink@hotmail.com).

♦ Na de Franse tijd:

- Zijn zoon Ids Pieters Idsinga (1787) huwde in 1818  Aukje Botes Wynia (1792). Beide waren geboren in Hiaure. Zij gingen eerst in Oosternijkerk wonen. Vervolgens kocht Ids Rintjemastate in Hantumhuizen. Vermoedelijk liet hij de oude stins afbreken en liet er een nieuwe boerderij bouwen. In 1822 werd de eerste steen door zijn twee-jarige dochter Adriaantje (1820) gelegd. In Hantumhuizen verkreeg hij niet alleen Rintjema, waar hij ging wonen, maar ook Tjalma, Oenama en Peyma.

Grietenijkaart Westdongeradeel [Schotanus 1718]. Ids Pieters Idsinga (1787) was eerst boer op Rintjema (Rienkema), later op Heringa (Horama) Petronella Idses Idsinga (1827), zijn dochter, werd geboren op Rintjema Bote Klazes Wynia (1750), de schoonvader van Ids, was boer op Uke (Oeke) en later op Oenama Pieter Fetzes Meindersma (1830), de zoon van Petronella, was boer op de Grote Keeg Ids Pieters Meindersma (1856), de zoon van Pieter, was boer op Heringa (Horama) Petronella Meindersma (1883), de dochter van Ids, werd geboren op Heringa (Horama) De families hadden bijelkaar genomen een enorm landbezit.

 

Rintjemastate werd in 1720 door Harmen Idses (1691) gekocht. Zijn kinderen namen voor zich en hun nageslacht de achternaam Rintjema aan. Het bleef bijna honderd jaar in de familie en werd toen verkocht aan de hieronder genoemde Ids Pieters Idsinga (1787). [tekening door J. Stellingwerff in 1723, er onder staat abusievelijk Peyma