Eerdere Volgende

 

Genus non perit
(de soort gaat niet teniet)
(zie ook knop-rom.gif (929 bytes) V15)

Berolini

Prota - Zakenrecht

§ 9

Vervangbare en onvervangbare zaken

Roerende zaken zijn vervangbaar of onvervangbaar; vervangbare zaken zijn die welke bij getal, gewicht of maat bepaald worden, res quae numero pondere vel mensura constant. Men noemt vervangbare zaken ook wel soortzaken of genus zaken, in tegenstelling tot species zaken. Bij vervangbare zaken, zoals geld, graan, jenever komt het niet aan op één bepaald voorwerp, maar ieder voorwerp dat tot dezelfde soort behoort kan dienen om aan de verplichting tot het geven van soortzaken te voldoen. Zij zijn dus steeds voorwerp van een verbruikleningsovereenkomst, zoals bij Paulus is te lezen:

D. 12, 1, 2, 1 Paulus libro vicensimo octavo ad edictum: Mutui datio consistit in his rebus, quae pondere numero mensura consistunt, quoniam eorum datione possumus in creditum ire, quia in genere suo functionem recipiunt per solutionem quam specie: nam in ceteris rebus ideo in creditum ire non possumus, quia aliud pro alio invito creditori solvi non potest. Verbruiklening gaat over zaken die naar gewicht, getal of maat bepaald worden, omdat wij door de overgave van die zaken een verbruikleningsovereenkomst kunnen afsluiten. Zij ontlenen hun waarde bij de betaling immers meer aan hun soort dan aan hun individuele eigenschap. De reden namelijk dat wij bij onvervangbare zaken geen verbruiklening kunnen sluiten is, dat daarbij tegen de zin van de schuldeiser niet het één in plaats van het ander kan worden betaald.

De al dan niet vervangbaarheid van een zaak is niet een objectieve eigenschap van de zaak; zij hangt uiteindelijk van de bedoeling der partijen af, van wat zij met de zaak voor hebben. Vandaar dat dezelfde zaak nu eens als vervangbaar, dan weer als onvervangbaar kan gelden. Zo zullen geldstukken meestal vervangbaar zijn, behalve voor de muntenverzamelaar, numismaticus en zo zijn postzegels voor de postzegelverzamelaar, filatelist, species-zaken.

Het belang van het onderscheid komt vooral tot uiting bij overmacht, dat wil zeggen wanneer een zaak door een van buiten komende oorzaak tenietgaat.[1] Moest die zaak worden betaald en is zij een vervangbare zaak, bijvoorbeeld tien liter wijn, dan gaat de verplichting tot betaling niet teniet. De schuldenaar wordt daardoor dus niet bevrijd en zal een andere zaak van dezelfde soort, dat wil zeggen tien liter andere wijn van hetzelfde merk, moeten geven. Men drukt dit uit in het zinnetje genus non perit, letterlijk: soort gaat niet teniet.[2]

bulletgenus: de soort
bulletgenus non perit: de soort gaat niet teniet
bulletres quae numero pondere vel mensura constant: zaken die bij getal, gewicht of maat bepaald worden
bulletspecies: onvervangbare zaak

 

Voetnoten

[1]: Zie V 15.

[2]: Zie V 15.

 

 

 

 

 


 

Ga naar  Hoofdmenu Hogere  van Rechtsgeschiedenis RuG

Deze pagina is een poging de feitelijke toestand weer te geven,
zoals die de maker, R.J.H. Brink,
op bovenstaande
( ... ) genoemde moment bekend was

Aanvullingen en/of suggesties aanbevolen: rjhbrink@hotmail.com

 
Geschiedenis
RuG
Faculteit
Wat doen we?
GOM
Subseciva
Samenwerking Medewerkers
Byzantijnse bibliografie
Studs Tentamen
Caroussel
Adagia
Vakken Strikt wetenschappelijk